Nu ga ik niet lopen roepen dat de huidige bezuinigingen een
schande zijn. Het is duidelijk dat het zorghuishoudboekje niet op orde is. De
vraag is echter hoe zoiets op te lossen en tot nu toe ben ik niet onder de
indruk van de voorgestelde maatregelen, waarin vooral de geldkraan wordt dichtgedraaid.
Een ruimere visie op waar het mis gaat ontbreekt, en opnieuw wordt er gekozen
voor een systeem zonder enige differentiatie, waardoor er echt grote klappen
gaan vallen bij mensen met een intensieve zorgvraag.
Om te beginnen bij dit laatste. Deze week kwam er een
medewerker van het zorgkantoor langs om een herindicatie te stellen voor het
aantal uren huishoudelijke hulp dat ik nodig heb. Door scheiding woon ik sinds
kort alleen met dochter, dus ik ging er vanuit dat mijn uren flink opgeschroefd
zouden worden. Mijn eerder toegekende uren waren immers laag gehouden vanwege de
aanwezigheid van een partner. Om een lang
verhaal kort te maken: Ik heb recht op twee uur hulp meer, waardoor het totaal uitkomt
op 4.5 uur hulp per week! Wie nagaat dat ik hulp nodig heb bij bijna alle
huishoudelijke taken (stofzuigen, dweilen, stoffen, soppen van douche en
keuken, ramen lappen, de was, bedden verschonen etc.) en wie ervaring heeft met
het hebben van een zevenjarige in huis (ik geef toe de mijne is erg slordig en
niet bang om vies te worden...) snapt dat ik aan die 4.5 uur nooit genoeg heb.
Ik zal vervuilen. Zou ik echter 80 jaar zijn, rolstoelgebonden, maar alleen
wonend (mijn dagen zinvol vullend met boeken, thee en radio 4) dan zou die 4.5
uur wel heel ruim zijn. Toch zal dat onderscheid in de toekenning van de uren
niet gemaakt worden. Bij een indicatiestelling wordt gekeken naar een
standaardlijst van handelingen, vloeroppervlakte, aan- of afwezigheid van bepaalde apparaten. Niet naar of er een kind is, hoeveel was er
gedaan moet worden, wat de te verwachten troep en bevuiling van een huis is etc.
Kortom de individuele situatie als geheel wordt genegeerd en dat leidt ertoe dat
er soms te veel en soms te weinig uren worden geïndiceerd. Een doodzonde bij
gebrek aan geld.
En om het maar even te houden bij voorbeelden uit mijn eigen
leven, de hulpmiddelenbranche draait al jaren op het simplistische motto dat een
voorziening “zo adequaat en goedkoop” mogelijk moeten zijn. Wie even stilstaat
bij die gedachte snapt dat die twee grootheden elkaar meestal uitsluiten. Eens
adviseerde een ergodame mij dat ik maar voor een “Frans toilet” moest kiezen
als ik niet meer van de wc kon opstaan. Dat “Frans toilet” bleek een gat in de
grond te zijn... Hoe ik boven dat gat diende te hurken met mijn spierzieke
lijf, en hoe mijn huisgenoten zo’n gat als wc zouden vinden, dat leek de dame
in kwestie totaal te ontgaan. Zij had haar meest goedkope en adequate oplossing
gevonden: Als ik niet meer op een wc-pot hoefde te gaan zitten, had ik ook geen
opstaprobleem meer...
Helaas is mijn ervaring dat dit voorval niet slechts één
ongelukkig voorbeeld is. Slechte ondoordachte adviezen, gedicteerd door de
macht van het geld, zijn aan de orde van de dag. Het gevolg is dat mensen
voorzieningen krijgen die niet naar tevredenheid functioneren, waarna het hele
circus van aanvragen, indicatiestelling en verstrekking weer van voren af aan
moet beginnen. Onnodig, frustrerend en heel duur!
De voorbeelden van ineffectieve zorg zijn oneindig, en dan
heb ik het alleen nog maar over dit hele kleine segmentje van zorgland. Daarom
zouden beleidsmakers veel gerichter moeten nadenken over een gedifferentieerde, niet egalitaire verdeling
van geld (kijk naar individuen en stop het protocollaire gelijkheidsdenken) maar
ook naar hoe het beschikbare geld effectiever en duurzamer besteed kan worden. Inzetten
op alleen maar goedkoop, blijkt uiteindelijk ook in de zorg duurkoop.
